مدیریت سایت دینام ها دستگاه هایی هستند که قادر اند از حرکت مکانیکی چرخشی، انرژی الکتریکی و جریان مستقیم الکتریسیته تولید نمایند. بخش مهمی از دینام که با ایجاد میدان مغناطیسی انجام وظیفه فوق را به عهده دارد سیم پیچ دینام یا آرمیچر است که ممکن است از نوع باز یا بسته باشد. برخی از ویژگی های مهم سیم پیچ آرمیچر را در زیر ملاحظه می فرمایید.
اولین و مهم ترین ویژگی سیم پیچ آرمیچر این است که دو طرف هر سیم پیچ باید زیر دو قطب مجاور قرار داشته باشد (دهانه سیم پیچ برابر با قطب است).
سیم پیچ دینام ممکن است یک لایه یا دو لایه باشد.
کلاف های سیم پیچی در شکاف های مختلف آرمیچر قرار داده می شود تا قادر باشد emf = electromagnetic field سینوسی تولید کند.
سیم پیچ دینام تک فاز در یک ژنراتور مولد برق
در یک ژنراتور مولد برق، سیم پیچ دینام تک فاز ممکن است به صورت متمرکز و یا توزیع شده باشد که هر کدام از این موارد در زیر توضیح داده شده است.
سیم پیچی آرمیچر تک فاز به صورت متمرکز
هنگامی که تعداد شکاف های روی آرمیچر برابر با تعداد قطب های دستگاه باشد از سیم پیچ متمرکز استفاده می شود. علی رغم اینکه این نوع سیم پیچ دینام دارای حداکثر ولتاژ خروجی است اما باید گفت که به طور کامل سینوسی نیست.
در ساده ترین حالت سیم پیچی متمرکز تک فاز، یک سمت کلاف سیم پیچ در داخل شکاف زیر قطب و سمت دیگر کلاف سیم پیچ در داخل شکاف زیر قطب دیگر گنجانده می شود و بدین ترتیب Emf القا شده در یک سمت کلاف سیم پیچ (زیر یک قطب) به سمت دیگر کلاف سیم پیچ (قطب دیگر) جریان می یابد. به این نوع آرایش سیم پیچ دینام، سیم پیچی اسکلتی موج نیز می گویند.
با توجه به اینکه در این مدل سیم پیچی آرماتور جهت emf القایی به صورت متناوب و بسته به قطب های مختلف به سمت بالا و پایین است (مطابق تصویر بالا)؛ در نتیجه emf کل مجموعه را می توان برابر emf تمام اضلاع کلاف های سیم پیچ در نظر گرفت.
سیم پیچی آرمیچر تک فاز به صورت توزیع شده
همانطور که گفته شد در سیم پیچ دینام تک فاز به صورت متمرکز emf به صورت کاملا سینوسی نخواهد بود. به همین منظور برای رسیدن به موج emf سینوسی صاف از مدل سیم پیچ توزیع شده استفاده می شود؛ به این صورت که در زیر هر قطب چندین شکاف آرمیچر وجود دارد و هادی ها درون آن ها قرار می گیرند.
هرچند سیم پیچ دینام به صورت توزیع شده کاهش emf را به دنبال دارد، اما بنا به دلایل زیر کارایی بیشتری نسبت به سیستم متمرکز خواهد داشت.
این مدل سیم پیچی، emf هارمونیک را کاهش می دهد؛ در نتیجه شکل موج بهبود می یابد.
منجربه کاهش واکنش آرمیچر می شود.
توزیع یکنواخت هادی ها به خنک سازی بهتر کمک می کند.
هسته به طور کامل مورد استفاده قرار می گیرد زیرا هادی ها روی شکاف های حاشیه آرمیچر توزیع می شوند.
سیم پیچی توزیع شده به صورت ساده (دورانی)
در تصویر زیر نمای شماتیک سیم پیچ دینام به صورت توزیع شده ساده یا دورانی نمایش داده شده است (4 قطب، 12 شیار، 12 هادی). همانطور که در تصویر مشخص است در این مدل یک هادی درون هر شیار آرمیچر قرار می گیرد. هر سمت کلاف سیم پیچ در یک قطب قرار دارد و چرخش آن ها به صورت سری و ساده می باشد.
سیم پیچی توزیع شده به صورت موجی
در تصویر زیر همان نمونه آرمیچر (سیم پیچ دینام با چهار قطب، 12 شیار و 12 هادی) به صورت توزیع شده موجی نشان داده شده است. در این مدل سیم پیچی گام عقب و گام جلو، هر کدام برابر با مقداری هادی در هر قطب است.
سیم پیچی توزیع شده به صورت متحد المرکز یا مارپیچی
همان نمونه آرمیچر با سیم پیچی توزیع شده مارپیچی (متحد المرکز) در زیر به صورت شماتیک نشان داده شده است. در این مدل سیم پیچ دینام، کلاف ها دارای گام های مختلفی هستند. مطابق تصویر گام سیم پیچ بیرونی 5، گام سیم پیچ میانی 3 و گام سیم پیچ داخلی یک است.