نحوه تست سلامت سیم پیچی الکتروموتور

اساسا سیم پیچ های موتور می توانند دچار چهار ایراد زیر گردند :

1. سیم پیچ قطع شده (مقاومت سیم پیچ نامحدود)
2. سیم پیچ اتصال کوتاه شده (مقاومت سیم پیچ صفر یا کمتر از مقدار معمول)
3. نشت سیم پیچ به زمین یا بدنه (جریان نشتی از یک سیم پیچ به زمین/خنثی)
4. تعداد دو یابیشتر از سیم پیچ ها به یکدیگر اتصال کوتاه شده اند (جریان نشتی از یک سیم پیچ به سیم پیچ دیگر برقرار است)

الکتروموتور سه فاز جزء اصلی صنعت به شمار می روند. الکتروموتورهای سه فاز بسیار قابل اعتماد و قوی هستند اما هنوز هم مستعد شکست و سوختگی هستند.

اگر به درستی نصب نشده یا بیش از حد تحت بار باشند، سیم پیچ آنها سوخته با آسیب خواهد دید.

در این مقاله سعی بر آن است که همه روش های موجود برای تست سیم پیچ الکتروموتور به لحاظ اینکه سوخته است یا نه، بررسی شود.

قبل از هر کاری، ابتدا شفت را بچرخانید و یک بررسی خارجی بر روی بدنه آن انجام دهید تا مطمئن شوید که به لحاظ مکانیکی و ظاهری، موتور سه فاز سالم است. اطمینان حاصل کنید که هیچ نشانه ای از گرم شدن بیش از حد، زرد بودن یا سوخته شدن رنگ، بر روی آن نباشد.

همواره بو کردن سیم پیچ الکتروموتور میتواند راهنمای خوبی برای اینکه آیا سیم پیچ سوخته است یا نه باشد. سپس می توانید درقاب موتور را بردارید و آزمایش را آغاز کنید.

اگر موتور قبلاً کار کرده است، باید تمام قطعات اتصال از روی تخته کلمپ باز شود. تمام پیچ های روی تخته کلمپ را سفت کنید تا نهایت هدایت الکتریکی بین سیم پیچ و پیچ ها برقرار شود.

پیشنهاد می شود بر روی یک کاغذ، نقشه فرضی سیم پیچ را رسم کنید تا از اشتباهات احتمالی جلوگیری شود.

ابتدا بهتر است که یک اهم متر با دامنه ولتاژ 250 تا 1000 کیلوولت داشته باشید. بررسی کنید که میله های سری اهم متر عاری از هر گونه آسیب و پارگی باشد و با یک اتصال مقطعی، صحت عملکرد دستگاه را بررسی کنید. با استفاده از دو سر اهم متر میتوانید یک به یک ورودی های مختلف را بررسی نمایید.

در سیم پیچی الکتروموتور سه فاز فرض کنید که موتور به صورت ستاره متصل شده است، در اتصال ستاره، برق سه فاز ( R- S – T ) به یکی از سرهای هر سیم پیچ سه فاز متصل شده است، و سرهای دیگر سیم پیچ در یک نقطه مشترک به همدیگر متصل اتصال کوتاه شده اند.

اتصال ستاره را به آسانی می توان باپل زدن اتصالات افقی بالایی به یکدیگر در جعبه اتصالات موتور ایجاد کرد. در این حالت فازهای مختلف ( R, S , T ) به دیگر سرهای سطر افقی متصل می شوند.

لطفا به شماتیک و توضیحات ارائه شده در شکل زیر توجه کنید.

حال فرض کنید که موتور به صورت مثلث متصل شود. در اتصال مثلث، انتهای هر سیم پیچ به شروع سیم پیچ دیگر متصل می شود. سیم پیچ ها در یک محیط دایره متصل می شوند، و بدین سان سه تا گره تشکیل می شود. آنگاه سه فاز را به این گره ها متصل می کنند.

اتصال مثلث به آسانی با اتصال پل ها به طور عمود در هر ستون تخته ترمینال در جعبه اتصالات انجام می شود.

عدم اتصال موتور به این معنا است که هیچ پل مسی در پایانه ها به صورت مثلث یا ستاره متصل نیست و پل ها از ترمینال جدا شده اند.

همه کاری که شما باید انجام دهید این است که سر و ته هر سیم پیچ را پیدا کنید. اتصالات را مطابق شکل زیر شماره گذاری می کنیم.

روش تست سیم پیچ دینام سه فاز

برای تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز فرض کنید که شما از پایانه 1 شروع کرده اید و قصد دارید سر جفت آن را پیدا کنید.

شما پروب اول اهم متر را به پایه 1 متصل می کنید و سپس پروب دیگر اهم متر را به پایه های A , B , C و3 , 2 و زمین (بدنه موتور) متصل کنید.

اگر موتور مشکلی نداشته باشد، شما باید بین همه پایه ها و زمین ، به جزء یکی از پایه ها مقاومت بی نهایت را داشته باشید. این پایه نمی تواند پایه یا اتصال A باشد.

چون همان طور که گفتیم سیم پیچ ها با الگوی متقاطع متصل شده اند. در ادامه شما همین فرآیند را تکرار کنید اما در این تکرارها پروب اول اهم متر را به پایه 2 متصل کنید و پروب دوم اهم متر را به پایه های 3، A،B ، C و زمین متصل کنید.

توجه داشته باشید که در تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز نیاز به تست مجدد بین 2 و 1 ندارید چونکه این کار را قبلا انجام داده اید. مجددا، باید مقاومت بی نهایت رابین همه پایه ها و زمین به جزء یک پایه مشاهده کنید.

این پایه نمی تواند معکوس پایه 2 (که پایه B است) باشد و همچنین نمی تواند پایه ای باشد که در اندازه گیری های قبلی پیدا کردیم.

در نهایت، شما مشابه همین فرآیند را با پروب نخست بر روی پایه 3 انجام دهید و پروب دوم بر روی پایه های A ، B ، C و زمین. حالا، شما می دانید که کدام یک از این سه با سر سیم شماره 3 جفت هستند.

برای مثال اگر شما کشف کردید که ترمینال B با سر سیم ترمینال آو ترمینال C با 2 و بدیهی است A با 3 جفت هستند علاوه بر این شما می توانید مقاومت بین اتصال جفت سر سیم ها مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید. اگر مساوی با هم بودند موتور شما احتمالا سالم و بی عیب است.

تلرانس %5 (و گاهی %10) معمولا پذیرفتنی است. اگر اختلاف بیشتر باشد می تواند به این معنی باشد که قسمتی از سیم های بوبین اتصال کوتاه شده اند و از اینرو طول کلی سیم پیچ کوتاه تر شده است.

یافتن مشکل این چنین موتوری بسیار سخت و زمان بر است. معمولا در موتوری که دارای سیم پیچ با حلقه های اتصال کوتاه شده است، پس از مدت کوتاهی سیم پیچی اتصال کوتاه شده آن کاملا تخریب خواهد شد.

خلاصه و شما فقط باید مقاومت یکسانی بین سه جفت سر سیم مشاهده کنید. و این سه جفت سر سیم باید به صورت متقاطع همانگونه که قبلا توضیح داده شد متصل شده باشند، و بایستی بین جفت های مختلف بقيه تركيب ها اتصالی وجود نداشته باشد. (مقاومت بی نهایت باشد).

همچنین بین سر سیم های متصل به پایه ترمینال ها و زمین نباید اتصال برقرار باشد. باید مقاومت بی نهایت باشد). اجازه بدهید به اتصال سر سیم های موتور در اتصال دائمی ستاره نگاهی بیاندازیم.

به شکل زیر نگاه کنید.

از شکل بالا شما می توانید ببینید که اگر پروب اول اهم متر به یکی از رابط ها (برای مثال 1) متصل باشد و پروب دیگر به یکی دیگر از رابطها (برای مثال 2 یا 3) متصل گردد.

اهم متر بایستی مقاومت دو سيم پیچی را که به صورت سری با هم متصل هستند را نشان دهد. اهم متر باید دو برابر مقاومت هر سيم پیچی را نشان دهد (چونکه هر سه سیم پیچ مقاومت یکسان دارند، حالا شما باید اندازه گیری هایی را انجام دهید.

با متصل کردن پروب اول به پایه 1 ، پروب دیگر را به پایه های 2 ، 3 وزمین متصل کنید. اگر موتور مشکلی نداشته باشد، آنگاه بایستی مقدار مقاومت قرائت شده بین 2-1 و3-1 دقیقا یکسان باشد و اهم متر در اتصال بین پایه 1 وزمین مقاومت بی نهایت را نشان دهد. البته خیلی واضح و مهم است که بایستی مطمئن شویم جریان برق در مدار وجود ندارد.

به طور خلاصه بایستی در هنگام اندازه گیری مقاومت ها، مقاومت بین سه پایه اتصال که به برق وصل می شود، یکسان باشد.

مقاومت بین پایه (سر سیم ها) وزمین، اتصال بازیابی نهایت باشد.

در هنگام اندازه گیری، عدد قرائت شده از اهم متر باید دو برابر مقاومت هر سیم پیچ باشد. اجازه دهید به اتصال سر سیم های موتور در اتصال دائمی مثلث نگاهی بیاندازیم. به شکل زیر نگاه کنید.

اتصال سر سیم موتور به صورت مثلث

از نمودار کلی طرح بالا واضح است در این حالت سه گره وجود دارد که شما بدون تغيير در اتصالات می توانید اندازه گیری های خود را با اهم متریک مولتی متر انجام دهید.

سه گره 1، 2 و3. همانند قبل در هنگام اندازه گیری، شما باید مقدار مقاومت یکسانی بین 2-1، 3-1 و 3-2 داشته باشد و همچنین بین 1 و زمين و 2 و زمین باید مقاومت بی نهایت را مشاهده کنید برای روشن شدن موضوع، اجازه بدهید مقاومت هایی که از نقاط بيان شده بایستی اندازه گیری شوند را محاسبه کنیم.

ما فرض می کنیم که هر سه سیم پیچ دارای مقاومت یکسان RL هستند. حال فرض کنید که ما میخواهیم مقاومت بین گره های 1 و 2 را اندازه گیری کنیم.

بدیهی است که بوبین گره های 3-2 و 1-3 با هم سری هستند. و مقاومت کل آنها 2RL می شود. علاوه بر آن، بوبین بین گره های 2-1 به صورت موازی با دو بوبین دیگر متصل شده است.

از این رو، مقاومتی که اندازه گیری خواهد شد نتیجه موازی کردن RL و 2RL است که به صورت زیر محاسبه می گردد.

از فرمول بالا ما می بینم که اگر مقاومت هر بوبین 20 اهم باشد، مقاومتی که اهم متر اندازه گیری می کند برابر خواهد بود با: 2.3 ×20 یا 0.66×20 = 13.3 اهم بار دیگر، واضح است که سیم پیچ ها می توانند مستقیما از جعبه ترمینال موتور به اهم متر متصل گردند و یا اینکه از تجهیزات حفاظت موتور در تابلو برق این کار انجام شود.

در هنگام کار از قطع بودن جریان برق از تابلوی برق اطمینان حاصل کنید.

به طور خلاصه و شما بایستی در هنگام اندازه گیری از محل پایه های تخته ترمینال که به برق متصل می گردند مقاومت یکسانی ببينيد. و بین پایه های تخته ترمینال و زمین با بدنه الکتروموتور مطلقا اتصالی برقرار نباشد (مقاومت بی نهایت باشد) و مقاومت اندازه گیری شده بین پایه ها معادل2.3 مقاومت هر سیم پیچی است.

در سایت تکنوسعدی انواع الکتروموتور ایرانی ، الکتروموتور چینی و الکتروموتور خارجی ، الکتروموتور ضد انفجار ، الکتروموتور کولری ، الکتروموتور ترمز دار ، الکتروموتور کامپکت و سایر الکتروموتورها به فروش می‌رسد.