موتور برق
موتور برق تجهیزی می باشد که انرژی مکانیکی حاصل از کارکرد موتور احتراقی را به واسطه ی ژانراتور به انرژی الکتریسیته مبدل می سازد. این روزها برای بهره گیری از وسیله های برقی در فضاهایی به دور از بافت شهری چون؛ ویلاها و باغ ها، استخر به همراه آب نماهایی که از شبکه سراسری برق بی‌نصیب مانده اند از موتوربرق بهره گیری می شود. در زمان قطع گردیدن برق شبکه سراسری نیز جهت تأمین برق اضطراری دستگاه های کوچک و یا منازل مسکونی، مطب پزشک و مواردی همانند این ها از موتوربرق بهره گیری می شود. ما در این نوشتار از خود موتوربرق کوچک و قابل حمل را بررسی خواهیم کرد. در عمل موتور برق و موتور ژنراتور هردو یک محصول هستند ولی به این علّت که در میان کاربران، گونه پرتابل به موتوربرق شهرت دارد، هر دو به حالت جداگانه بررسی خواهد شد.
انواع گوناگون موتور برق را بشناسید!
موتوربرق ها را می توانید بنابر چهار متغیر طبقه بندی نمایید؛
- سوخت آن:
از جمله موارد ضروری و مهم در راستای خرید موتور برق اتخاذ سوخت آن خواهد بود. موتوربرق از منظر سوخت خود به چهار دسته قسم‌بندی می شود؛
_ موتوربرق بنزینی.
_ موتوربرق گازی.
_ موتوربرق نفتی بنزینی.
_ موتوربرق دیزلی و گازوئیلی.
- مکانیزم راه اندازی دستگاه:
_ مکانیزم راه اندازی دستی؛ این نوع از مکانیزم در اکثریت مواقع در موتوربرق های بنزینی کوچک بهره گیری می شود و به همان شکل که از نام آن پیداست نیازمند نیروی انسانی خواهد بود.
_ مکانیزم راه اندازی استارتی؛ این نیز یک مکانیزم راه اندازی الکتریکی می باشد که غالباً در موتوربرق های بزرگ مورد بهره گیری واقع می شود و بعد از چرخاندن سوئیچ انرژی ذخیره گردیده در باتری، روشن شدن آن را به همراه خواهد داشت. لازم به بیان است که در کلّیه ی موتور برق ها سیستم هندلی «دستی» وجود دارد و در بعضی از سیستم های راه اندازی آن ها تلفیقی از استارتی و هندلی وجود دارد.
_ مکانیزم راه اندازی امرجنسی؛
در این قبیل از مکانیزم راه اندازی به هنگامی که برق قطع می گردد تابلو به موتوربرق فرمان روشن گردیدن خواهد داد. بعد از گذر حدوداً ده ثانیه به حالت اتوماتیک موتوربرق روشن می شود و جریان الکتریسیته را وارد مدار خواهد کرد. این نوع از مکانیزم در ساختمان ها و محیط هایی که نیازمند وصل سریع برق اضطراری هستند مورد بهره گیری واقع می شود.
- شاسی:
حال موتور برق ها از منظر شاسی به دو گونه کانوپی دار و بدون کانوپی قسم بندی می شود.
_ کانوپی چیست و دارای چه ضرورتی می باشد!
کانوپی در واقع به محفظه ای اطلاق می شود که به منظور پیش گیری از صداهای ناشی از موتوربرق مورد بهره گیری واقع می شود که به اصطلاح بدان اتاق سایلنت هم می گویند. ضرورت بهره گیری از کانوپی به دلیل صدای زیاد موتوربرق، به ویژه موتوربرق های عظیم‌الجثه که می توانند یک منبع آلودگی صوتی تلقّی شوند بیشتر حس می شود و دستگاه را به یک موتوربرق سایلنت مبدل می سازد. وجود کانوپی در موتوربرق در فضاهایی چون ساختمان ها و مجتمع های عظیم مسکونی از مقدار اهمیت به سزایی برخوردار می باشد.
_ موتوربرق بدون کانوپی و یا کاور چیست؟
اغلب موتور برق هایی که دارای کاور نمی باشند در توان های بالا یعنی آن که تا به پانزده کیلووات در نهادهای صنعتی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. حال چون که در فاصله هفت متری واقع می شوند صدا تا حد امکان پایین خواهد آمد و نیازی به وجود کانوپی و یا اتاق سایلنت نخواهد داشت.
- ولتاژ خروجی:
زمانی که سخن از برق به میانه ها می آید ممکن نیست که مبحثی از تک فاز و سه فاز بودن به وسط نیاید. در مورد تهیه موتوربرق با این مسئله روبه رو خواهیم شد که موتوربرق های تک فاز مناسب خواهند بود و یا سه فاز! این دو گانگی در اتخاذ، مربوط به تفاوت متناوبی خواهد بود که با آن مواجه می شویم! در مرحله نخست نیاز ما به اتخاذ موتوربرق ولتاژ خروجی مورد بهره گیری ما خواهد بود. برای کارهای کوچک و بهره گیری در خانه ها و مناسب بافت شهری، موتور برق تک فاز خواهد توانست گزینه بهتری در این راستا باشد. حال موتور برق سه فاز با ولتاژ سیصدوهشتاد غالباً برای مصارف صنعتی و ابزارهای سنگین نیز مورد بهره برداری واقع می شود.
انواع گوناگون موتوربرق بنابر برق مصرفی عبارت است از
در ابتدای مسیر به معرفی برق تک فاز و سه فاز مبادرت می ورزیم؛
- موتور برق تک فاز عبارت است از:
به زبانی ساده و روان، برق متناوبی که در پریز برق ساختمان خود با آن مواجه هستیم، برق تک فاز می باشد. در کشور ایران از ولتاژ استاندارد دویست و بیست ولت و فرکانس پنجاه هرتز بهره گیری می شود. حال ما در برق تک فاز دو رشته سیم خواهیم داشت که یک رشته سیم فاز دویست و بیست ولت متناوب می باشد و رشته سیم دیگر نول خواهد بود.
- موتور برق سه فاز عبارت است از:
در این قبیل برق برخلاف برق های تک فاز، سه عدد فاز و یک عدد نول وجود دارد که به واسطه ی مینیاتوری سه فاز به سیستم راه خواهد یافت. در برق سه فاز هر زمان که جریان برق مصرفی یا فاز سیصدوهشتاد ولت باشد، به آسانی می توان از موتوربرق سه فاز متناسب با قدرت مورد نیاز بهره گیری کرد ولو چنانچه که شما بخواهید همزمان از برق تک فاز هم استفاده کنید می توانید یک رشته از فاز را به یک نول جداگانه بهره گیرید.
با کاربرد موتور برق آشنا شوید
حال آن که مدل ها و برندهای گوناگونی از موتوربرق در گستره ی جهان وجود دارد و در هر منطقه ای که جریان برق وجود ندارد و یا به حالت موقت دچار قطعی می شود از موتوربرق می توان استفاده کرد. از کاربردهای این دستگاه که از آن تحت عنوان مولد الکتریکی هم یاد می شود می توانیم به استفاده در باغ ها و ویلاهای خارج از شهر، جوشکاری های سیار، مزارع و کشتزارها، زمین های کوچک کشاورزی، هیئت های مذهبی و تأمین نمودن روشنایی مراسم های کوچک، مصارف خانگی که به موتوربرق های کوچک نیاز می باشد، اشاره نماییم.
با اجزاء تشکیل دهنده موتوربرق آشنا شوید
موتوربرق از اجزای بسیار متعددی تشکیل گردیده است. در مجموع اجزای تشکیل دهنده اصلی یک موتور برق ساده می باشد که از اهمیت به سزایی برخوردار است. آن ها نیز عبارتند از؛
- موتور احتراقی:
از جمله اجزای تشکیل دهنده اصلی یک موتور برق، که حائز اهمیت ترین مسئولیت را برعهده خود دارد موتور احتراقی آن است و بخش تأمین کننده نیروی محرکه خواهد بود. موتور انرژی مکانیکی را به منظور تبدیل آن به انرژی الکتریکی و یا برق تأمین می نماید.
- مولد برق ژانراتور چیست؟
الترناتور و یا ژانراتور مسئولیت تبدیل انرژی مکانیکی دریافتی از موتور به انرژی الکتریکی را خواهد داشت. در موتوربرق معمولی از گونه دو پل و یا سه هزار دور بهره گیری می شود.
- سیستم تأمین کننده ولتاژ و یا AVR
این سیستم در واقع مسئولیت بالانس میزان جریان ولتاژی که از سیستم خارج می گردد و نیز عمل قطع جریان به هنگام ایجاد نوسانات را در صورت نیاز برعهده خود دارد.
- مخزن سوخت:
در این قسمت از سیستم سوخت رسانی بنابر نوع موتور برق تفاوت هایی وجود خواهد داشت؛
_ در شرایط کلّی منبع ذخیره موتور برق گازوئیلی کوچک تر از موتور برق بنزینی می باشد و در موتورهای گازی مخزن سوختی وجود ندارد.
_ حجم مخزن در نمونه های گازوئیلی و بنزینی به قدری باشد که بتواند لااقل به میزان ده ساعت عملکرد دستگاه با پنجاه درصد توان نامی سوخت ذخیره نموده و ظرفیت روشن نگه داشتن دستگاه را در خود داشته باشد.
- روغن:
به علّت عملکرد پی در پی اجزای تشکیل دهنده موتوربرق و تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی و ساییدگی هایی که اتفاق می افتد، در راستای به لااقل رساندن سایش و نهایتاً صدمه در موتورها و دیگر اجزای تشکیل دهنده از سیستم روغن کاری بهره گیری می شود.
شیوه انتخاب موتور برق
به هنگامی که نیازمند خرید یک موتور برق می باشیم باید به نکاتی که ما را در خرید یک موتور برق فوق العاده راهنمایی می کند توجه داشته باشیم؛
- برای چه مکانی موتوربرق را خریداری می کنیم؟
بسیار مهم خواهد بود که در مرحله نخست معین نماییم برای چه محیطی موتوربرق تهیه می کنیم! به عنوان نمونه موتور برق مورد نیاز ما برای کسب و کار جوشکاری است و یا برای بهره گیری در ویلای شخصی خود.
- زمان مصرف به چه حالت است؟
_ موقت؛ در این هنگام شما در مکانی حضور دارید که از موتور برق برای موارد اضطراری بهره گیری می شود اغلب در این مورد میتوان به این مسئله قطعی برق در فصل تابستان اشاره نمود. که در این موقعیت ها قسمی از مشاغل صنعتی و یا دارویی و یا هر نوع کسب و کاری که نیاز مبرم به برق را دارند می توانند از موتور برق بهره گیرند. اغلب موتوربرق ها با استناد به توان خروجی ساعت معینی را در راستای کار کردن دارند. موتور برق هایی با توان متوسط خواهند توانست هشت الی ده ساعت روشن مانده و برق مدّنظر را تأمین کنند.
_ دائم؛ به هیچ وجه دسترسی به سیم کشی های برق را ندارید و عملکرد موتور برق به صورت دائمی است. در این قبیل از مکان ها بهتر می باشد از توان مورد بهره گیری خود تنها مقداری بالاتر تهیه بنمایید. به عنوان نمونه؛ در فضاهایی چون باغ ها که دسترسی به برق نیز وجود ندارد با استناد به توان مصرفی شما بهتر می باشد از توان هشت کیلووات بهره گیری کنید تا به موتوربرق شما هیچ گونه فشاری وارد نشود تا بتوانید طول عمر مفید تری را برای دستگاه خود رقم بزنید.
- چه توانی مورد نیاز ما خواهد بود؟
میبایست شما به این نکته توجه داشته باشید که مقدار توان برق مصرفی مورد نیاز به چه مقدار می باشد و پس از به دست آوردن اطلاعات تکمیلی اقدام به خرید این محصول نمایید.
- مکان قرار گرفتن موتوربرق!
این موضوع که موتور برق را در چه فضایی واقع نماییم می تواند تا به حد و حدودی تعیین کننده عمر مفید دستگاه باشد. برای در امان ماندن موتوربرق شما و تجربه طول عمر بیشتر آن در فضا های باز می‌باید از موتوربرق کانوپی دار بهره گیرید.
- مکانیزم روشن و یا خاموش گردیدن موتوربرق:
موتوربرق هایی که حاوی استارت الکتریکی هستند عملکرد بسیار ساده تری نسبت به موتوربرق هایی خواهند داشت که با استارت دستی و نیز هندل روشن خواهند شد.
- سوخت موتوربرق مورد بهره گیری شما چه می باشد؟
_ اگر که شما به گاز شهری دسترسی دارید و بهره گیری شما به صورت موقتی است، موتور برق گازی بهترین گزینه در راستای تهیه خواهد بود.
_ چنانچه که به بنزین دسترسی دارید و مایل هستید به گونه ای موقت از موتوربرق بهره گیرید، موتور برق بنزینی می تواند بهترین گزینه برای شما در راستای خرید باشد.
_ حال اگر که شما به برق مورد نیاز برای مصارف عمومی دسترسی ندارید و مدّت زمان مورد نیاز شما بسیار خواهد بود، می توانید از موتوربرق گازوئیلی و یا دیزلی بهره گیری کنید.
- مخزن سوخت موتوربرق چیست؟
به هر مقدار که از موتوربرق بیشتر استفاده شود، به باک بزرگتری نیازمند خواهید بود. بنابراین بایستی موتور برقی را انتخاب بنمایید که نیاز مصرف کننده را از نظر مدّت زمان عملکرد تأمین نماید.
نکاتی بسیار مهم در ارتباط با نگهداری موتوربرق
- تعویض روغن موتور برق:
به هنگامی که موتور برق را نو و یا صفر تهیه نمودید بهتر می باشد هر ماه یک مرتبه و یا هر پنجاه ساعت کارکرد روغن آن را عوض بنمایید. برای دفعات بعدی و گذر یک ماه هر صد ساعت و یا هر شش ماه یک مرتبه روغن را عوض بنمایید. به عبارتی تعویض روغن موتوربرق می تواند ارتباط مستقیمی را با طول عمر دستگاه داشته باشد.
- فیلتر تهویه هوا:
تمیز نمودن فیلتر هوای موتوربرق از جمله حائز اهمیت ترین شیوه نگهداری موتور برق است که به گونه ای استاندارد هر پنجاه ساعت یک مرتبه فیلتر تهویه هوا می‌باید با شوینده مناسب شست و شو داده شود. سپس بعد از خشک نمودن فیلتر آن را در جای اصلی خود قرار بدهید.
- عوض و تمیز نمودن شمع موتوربرق:
اغلب شمع موتوربرق به علّت احتراق و خروج دود امکان دارد آلودگی دود را به خود بگیرد. بهتر می باشد در راستای عملکرد بهتر این دستگاه هر شش ماه یک مرتبه شمع را تمیز بنمایید و سالی یک مرتبه و یا هر سیصد ساعت کار، شمع را عوض کنید.
امیدواریم که در این نوشتار از ما شما توانسته باشید به خوبی با موتور برق و جوانب گوناگون آن اطلاعات مورد نیاز خود را کسب کنید.